Het verloop van de pandemie lijkt op dat van een relatie. Na een spannend begin, vol hoop en verbinding, begon de gestage afbraak, waardoor we nu, aan het einde, in een chaos zitten waarin wederzijds vertrouwen is opgelost, iedereen langs elkaar heen praat en niemand meer weet hoe de boel te redden. Business as usual dus, en niets om je al te druk over te maken, zolang je maar voor ogen houdt dat orde en doelgerichtheid altijd de uitzonderingen zijn en niet de regel.
Maar vervelend blijft het natuurlijk wel, die chaos. Ik las wat oude columns terug en zag dat ik, bijna een jaar geleden, een kwartetspel had bedacht met allerlei typetjes en hun uiteenlopende ‘reacties op het virus’, zoals de Nutteloze Narcisten (voelen zich belangrijk doordat ze anderen op de regeltjes kunnen wijzen) en Utopisten (zien deze crisis als een disruptieve overgang naar een betere toekomst). Ze zijn het afgelopen jaar niet nader tot elkaar gekomen, mogen we wel concluderen. Integendeel: rond de virtuele dorpspomp zijn er alleen maar nieuwe types bij gekomen.
De R-fetisjisten waren vorig jaar al present, maar nieuw zijn de Vrijheidsstrijders
De R-fetisjisten (stellen de zorgcapaciteit centraal) waren vorig jaar ook al present, maar nieuw zijn bijvoorbeeld de Vrijheidsstrijders (gisteren tegen de avondklok, morgen tegen ‘de vaccinatiesamenleving’), de RIVM-rammers (voelen een diep wantrouwen tegen cijfers en modellen), de Viroloog-logen (zijn zelf geen viroloog, maar weten wel wat virologen zouden moeten zeggen), de Bezorgde Ouders (liggen wakker van leerachterstanden), de Terrasmaffia (die vindt dat het nu wel genoeg is geweest), de Wanhopigen (medici gefrustreerd over publiek ongeduld en politieke slapheid), de Misplaatste Twijfelaars (hebben moeite met risico-inschattingen) en de Liegbeesten (verspreiden bewust misinformatie voor politiek gewin).
Daarentegen hebben de Handklappers, eerder nog enthousiaste juichers voor ‘onze zorghelden’, samen met de Utopisten stilletjes het toneel verlaten. Wel zijn er op de achtergrond grote groepen bij gekomen die we niet of nauwelijks horen, zoals de Zieken (met name longcovid) en de Doden (notoir stil), en de Werkenden, die de zorg draaiende houden en het derhalve vaak te druk hebben of te moe zijn voor publieke vocale expressie.
Ik betwijfel of we die kakofonie van gehoorde en ongehoorde stemmen nog kunnen ombuigen tot iets van een symfonie, maar om deze column niet al te pessimistisch te eindigen, wil ik u nog wijzen op een andere stille groep, de Stoïcijnen, die de kleinere wereld van het afgelopen jaar heeft gebruikt om tot opmerkelijke prestaties te komen. Zo is er sinds kort op YouTube een volledige transcriptie van John Coltranes A Love Supreme te vinden. En als u moeite hebt uw bed uit te komen, installeer dan Marc Rebillets ‘Your New Morning Alarm’ (ook op YouTube) als wekker. Als u uw dag dan nóg niet met een grijns begint, is het misschien toch een goed idee om met die antidepressiva te starten.
