Tot aan 1 december was er een duidelijke relatie tussen positieve testen en ziekenhuisopnames. Na het nieuwe beleid inzake testen is die relatie vrijwel verdwenen. Daarom dreigt het kabinet vandaag een historische blunder te begaan door nu een ingrijpende lockdown aan te kondigen. Juist het betere weer en de aanstaande schoolvakanties geven ruimte om te snappen wat er sinds 1 december bij de testen veranderd is.
Als het waar is wat de media sinds gisteren verkondigen, gaat het kabinet vandaag een historische blunder maken. De forse stijging van het aantal positieve testen zal de reden zijn om ingrijpende lockdown maatregelen te nemen. In een vorm die we zelfs in maart niet gehad hebben.
Maar als je de data goed analyseert, dan is de belangrijkste reden van die forse stijging van positieve uitslagen het veranderd testbeleid van 1 december. En niet zozeer omdat er onder de bevolking echt een grote toename plaats heeft gevonden van besmettingen. Maar omdat men dat bij het Catshuis overleg blijkbaar niet onderkende, en de usual suspects en de media ook niet, ziet het ernaar uit dat er compleet verkeerde besluitvorming gaat plaatsvinden.
Met relatief simpele statistieken kunnen de bovenstaande stevige woorden onderbouwd worden.
Als je het verloop van drie cruciale cijfers bekijkt vanaf 1 september, dan wordt het duidelijk. Dit zijn die cijfers, die ik gebruik.
- Het aantal nieuwe ziekenhuisopnames per dag, zoals die vastgelegd worden door de Stichting NICE. Deze cijfers worden ook gebruikt door het RIVM en staan bij hun wekelijkse grafieken. Op de website van NICE worden die data dagelijkse geupdate.
- De vastgestelde positieve uitslagen van de testen door GGD/RIVM. Dat zijn de cijfers die u dagelijks hoort en op o.a. het Journaal worden getoond. Deze cijfers zijn de laatste twee weken fors gestegen. Belangrijk is daarbij te weten dat het moment van melden door het RIVM niet het moment is waarop de test heeft plaatsgevonden. De GGD probeert de eerste ziektedag te bepalen en als dat niet lukt, dan wordt de testdatum vastgelegd. Op basis van die database van het RIVM gebruik ik die benadering van de eerste ziektedag en niet van de meldingsdag, want die is relevanter.
- Het percentage positieve testen. Dus hoeveel van alle uitgevoerde testen een positieve uitslag gaven. Immers het aantal positieve testen is ook afhankelijk van het totaal aantal uitgevoerde testen.
Bij de eerste twee cijfers die we gebruiken nemen we het gemiddelde over 3 dagen. Het percentage positieve testen is alleen bekend per week.
Tot aan de maatregelen van 13 oktober
Dit is het overzicht van deze drie cijfers tot aan het moment dat de maatregelen van 13 oktober effect hadden.
Om de gele en de blauwe lijn zo dicht mogelijk over elkaar heen te laten vallen zijn ze 7 dagen verschoven. (Dat is blijkbaar de gemiddelde tijd tussen de eerste ziektedag zoals die in het RIVM bestand staat en de ziekenhuisopname).
De gele en blauwe lijn uit deze grafiek laten een correlatiecoefficient zien van 0,98. (Maximaal kan deze coefficient 1 zijn en minimaal -1). Er is dus een vrijwel perfecte relatie tussen het aantal positieve testen en ziekenhuisopnames geweest. (Bijna 3% van de positief getesten kwamen dus toen in het ziekenhuis. Het RIVM maakte de schatting dat eind september het aantal besmette personen in Nederland per dag 6 keer meer was dan uit de positieve testen bleek. Dus dan zou 0,5% van alle Nederlanders die toen besmet raakten in het ziekenhuis zijn beland).
Tot 20 november
Deze grafiek wordt nu getoond tot en met 20 november:
Terwijl de lijn van de positieve testen duidelijk daalt, gebeurt dat bij de ziekenhuisopnames wat grilliger. Dat komt mede doordat het aantal uitgevoerde testen tussen 23 oktober en 15 november eerst met een derde daalde en daarna weer met ruim 10% steeg.
De correlatiefactor voor de laatste 30 dagen van deze grafiek is 0,86. Nog steeds hoog.
De laatste twee weken
Op 1 december is het testbeleid ingrijpend veranderd. Mensen zonder klachten mochten zich ook laten testen. Alleen al in de eerste week van december werd er 24% meer getest dan de week ervoor (ruim 45.000 keer per dag). Op dit moment is nog niet bekend hoeveel er in de afgelopen week meer getest is. Plus dat ook onduidelijk is wat het effect is van de opgave van positieve uitslagen van sneltesten op de melding van het aantal positieve uitslagen.
Maar dat er iets ingrijpends veranderd is, blijkt wel als we de grafiek laten zien tot en met gisteren. (Het laatste groene gedeelte is geschat, maar nog niet bekend).
In eerste instantie lijkt het onduidelijk te zijn waardoor de gele lijn zo fors gestegen is. We weten nu al wel dat de eerste week van december er bijna een kwart meer testen zijn uitgevoerd en dat die eerste week het aantal positieve testen opliep van 11,1% naar 11,6%.
Maar er is wel al wat opvallends vast te stellen. De blauwe lijn van de ziekenhuisopnames, zoals geregistreerd door Nice, laat die stijging in die laatste periode niet zien. Terwijl er vanaf 30 november sprake is (de gele lijn) van een abrupte en forse stijging van het driedaagse gemiddelde van het aantal positieve testen, gebeurt dat niet met de ziekenhuisopnames (de blauwe lijn). Het driedaagse gemiddelde cijfer van de ziekenhuisopnames vanaf 6 december stijgt niet. De correlatiefactor voor de laatste 12 dagen van deze grafiek is nu ongeveer 0. Dat betekent dat er geen samenhang (meer) is tussen het aantal positieve testen en het aantal ziekenhuisopnames. Een heel groot verschil met de heel hoge waardes vanaf 1 september. Het veranderde test- en/of registratiebeleid per 1 december lijkt gezorgd te hebben voor een ontkoppeling tussen het aantal positieve testen en de ziekenhuisopnames. Een koppeling die er tot 20 november nog wel was!
Voorgenomen verzwaring van de maatregelen
Deze cijfers, de grafiek en de ontwikkeling van de correlatiefactoren maken het onverantwoord om de lockdown nu te verzwaren omdat het aantal positieve testen oploopt. Er is (nog) geen aanleiding om te veronderstellen dat de ziekenhuisopnames ook snel fors zullen stijgen. Het kabinet zou minstens nog een week moeten nemen, om te zien wat er echt gaat gebeuren met de ziekenhuisopnames de komende week.
Er zijn namelijk twee factoren die de komende tijd gunstig werken op de ontwikkeling van het aantal besmettingen in Nederland.
- Na een periode met lage luchtvochtigheid tussen 23 november en vandaag, krijgen we nu een week met wat hogere luchtvochtigheid, waardoor het aantal besmettingen zal afnemen. Ik heb dat effect gisteren beschreven.
- Over 5 dagen beginnen de schoolvakanties voor de kersperiode. De besmettingen op scholen zijn een belangrijke component bij het brengen van besmettingen bij de rest van de bevolking. De epidemioloog Dr. Zoey Hyde maakte daar gisteren een belangwekkend overzicht van. Hieronder haar conclusie en hier kunt u de hele serie tweets van haar vinden. Plus hier een artikel van haar over dit onderwerp, dat automatisch vertaald is in het Nederlands.
Doordat a.s. zaterdag de schoolvakanties beginnen (in ieder geval 17 dagen lang), zal het effect van de scholen op de landelijke besmettingscijfers verminderen.
Er is dus drie weken tijd om beter na te gaan wat de reden is van die forse verhoging van het aantal positieve testen zonder dat het gevaar is dat er een enorme extra druk komt op de ziekenhuizen.
Dan kan rond Oud en Nieuw bepaald worden welke verstandige beslissingen genomen moeten worden om mogelijke ongunstige ontwikkelingen de kop in te drukken.
Door nu, op basis van deze informatie het land vrijwel op slot te doen is compleet onverantwoord en goed bestuur onwaardig.
Help hen deze data-analyses en ander werk door te kunnen zetten via een kleine donatie.
