Ouder worden terwijl je werkt gaat niet helemaal vanzelf. Het is een complex proces, dat al begint als je 45 jaar bent. Zeker nu we steeds langer doorwerken is succesvol ouder worden op het werk belangrijk. Bevorderen van zelfregulering en job crafting kunnen daarbij belangrijke hulpmiddelen zijn. Dat stelt Dorien Kooij in haar uitgestelde inaugurele rede aan de Tilburg University.
Oudere werknemers gebruiken allerlei strategieën om het ouder worden tijdens de uitbouw van de carrière op te vangen. Denk aan minder werkdoelen prioriteren, een assistent inhuren of meer hulpmiddelen gebruiken. Ook verschuiven de doelen. Ouderen investeren minder in groei als levensdoel. Behoud van werk en beheersen van het carrièreperspectief worden belangrijker.
Werk- en levensdoelen veranderen
Werkmotieven zoals promotie, belang van beloning en het leren van iets nieuws nemen af in die werk- en levensfasen. Daartegenover staat dat intrinsieke en sociale motieven toenemen. Zoals het leveren van een waardevolle bijdrage, benutten van vaardigheden, kennisoverdracht en anderen helpen.
Zelfregulerend gedrag bevorderen
Kooij stelt voor dat HR een meer evenwichtige, inclusieve en sterke puntenbenadering toepast op oudere werknemers. Het gaat erom dat HR de de prestaties en het welzijn van oudere werknemers optimaliseert, en zelfregulerend gedrag stimuleert zodat ze hun sterke punten meer kunnen benutten.
Continue fit met de werkomgeving
Werknemers blijven gemotiveerd wanneer ze een continue fit ervaren tussen henzelf en hun werkomgeving. Belangrijk aspect daarbij is zelfregulering, om de fit tussen persoon en werkomgeving te behouden of te herstellen. Job crafting kan een hulpmiddel daarbij zijn. Het betekent: zelf kleine aanpassingen doen in je werk, zodat het werk beter past bij je persoonlijkheid. Wat betere bevlogenheid en werkprestaties oplevert, ook bij oudere werknemers.
Sterke puntenbenadering
Kooij past inmiddels zelf als leidinggevende een sterke puntenbenadering toe in de resultaat- en ontwikkelgesprekken met departementsleden. Zelf zegt ze er dit over: ‘We moeten het werken in teams stimuleren door teamprestaties te beoordelen. En door te zorgen dat alle werknemers deel uitmaken van een divers team waarin de teamleden verschillende sterke punten hebben. Het werken in teams van wetenschappers maakt het ook mogelijk om de taken zo te verdelen dat ze zo goed mogelijk aansluiten bij de sterke punten van elk individu.’
Meer onderzoek naar zelfregulerend gedrag
Professor dokter Kooij pleit voor meer onderzoek naar zelfregulerend gedrag. Want iedereen gaat anders om met zijn en haar eigen veroudering, met voor iedereen weer andere gevolgen. Mogelijke onderzoeksvragen daarbij: Wat betekent de lichamelijke achteruitgang voor succesvol ouder worden in fysiek zware banen? En wat is de relatie tussen HRM en succesvol ouder worden op het werk? HRM kan succesvol ouder worden faciliteren door de fit tussen de persoon en de werkomgeving direct te beïnvloeden. En in interventiestudies moet duidelijk worden welke HR praktijken in dit kader effectief zijn en of dit verschilt voor verschillende groepen oudere werknemers.
