Op 1 mei is de Wet open overheid (Woo) gedeeltelijk ingegaan. Het is de opvolger van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) en regelt het recht van burgers op informatie van de overheid. Een belangrijk verschil met de Wob is dat, naast informatieverstrekking op verzoek, overheidsorganisaties ook verplicht zelf informatie openbaar moeten maken. Al gaat dat deel niet direct, maar gefaseerd in.
Al in 2016 nam de Tweede Kamer de Wet open overheid aan, die voor meer actieve openbaarmaking moest zorgen. Uitgangspunt is dat iedereen recht heeft op toegang tot publieke informatie en dat alle overheidsinformatie in beginsel openbaar is. Alleen in uitzonderingsgevallen wordt hiervan afgeweken.
Actief openbaar
De Woo is in eerste instantie gedeeltelijk ingegaan. De nieuwe wet verplicht alle bestuursorganen van de rijksoverheid, gemeente, provincie of een waterschap bepaalde informatie actief openbaar te maken. Daarbij zijn er verschillende categorieën. De verplichte actieve openbaarmaking wordt stapsgewijs ingevoerd, dus treedt niet direct volledig vanaf 1 mei in werking. Bestuursorganen, zoals het college van B&W, moeten ervoor zorgen dat deze informatie straks voor iedereen op open.overheid.nl vindbaar en doorzoekbaar is.
Contactpersoon Woo
Bij informatieverzoeken blijft de standaardtermijn voor afhandeling van een Woo-verzoek vier weken. Voor een omvangrijk of complex verzoek kan de termijn met maximaal twee weken worden verlengd, in plaats van vier weken onder de Wob. Verder wijzen alle overheidsorganisaties een contactpersoon Woo aan. Diegene helpt bij de beantwoording van vragen van burgers en journalisten over de beschikbaarheid van publieke informatie. Dit geldt dus sinds 1 mei ook voor gemeenten.
Woo-instructie
Om te zorgen dat de Woo-verzoeken op dezelfde manier worden behandeld is een instructie opgesteld. Deze is primair voor de rijksoverheid, maar gemeenten, provincies, waterschappen en alle andere organisaties die vallen onder de wet kunnen deze instructie eveneens gebruiken. Ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) biedt diverse handreikingen over de implementatie van de Woo.
Adviescollege
Verder komt er een onafhankelijk Adviescollege openbaarheid en informatiehuishouding. Dit college geeft gevraagd en ongevraagd advies over de uitvoering van de regels van de Woo. Journalisten, wetenschappers en andere professionals kunnen er een klacht indienen over de manier waarop een bestuursorgaan publieke informatie openbaar maakt. Het college bemiddelt dan om tot een oplossing te komen. Overheidsorganisaties moeten daaraan verplicht meewerken. Het klachtenloket van het Adviescollege gaat naar verwachting per 1 september open.
